Karbonhidrat Kaynakları Karbonhidratlar, vücudun ana enerji kaynaklarından biridir ve temel besin maddeleri arasında yer alır. Sindirim sistemi, gıdalar yoluyla alınan karbonhidratları glikoza dönüştürür. Bu glikoz, organların çalışması, yeni hücre ve doku oluşumu için kullanılır. Fazla glikoz ise karaciğerde saklanır ve gerektiğinde enerji olarak kullanılır. Karbonhidratlar, basit ve kompleks karbonhidratlar olarak ikiye ayrılır. Basit ve Kompleks Karbonhidratlar Basit karbonhidratlar, meyveler, sebzeler, süt ve süt ürünlerinde bulunur. Ayrıca rafine edilmiş ve işlemden geçirilmiş hazır gıdalarda da basit karbonhidratlar yer alır. Tam tahıl ekmekleri, kahvaltılık gevrekler, nişastalı sebzeler ve baklagiller ise kompleks karbonhidratlar içerir. Kompleks karbonhidratlar aynı zamanda besin lifi bakımından zengindir. Karbonhidratların Sağlık Üzerindeki Etkileri Karbonhidrat içeren besinler konusunda, özellikle diyet yapanlar arasında karbonhidratların kilo aldırdığına dair bir önyargı vardır. Oysa karbonhidratlar, vücut için önemlidir ve belirli miktarda alınmaları dengeli beslenme, organların ve kasların fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için gereklidir. Ancak iyi ve kötü karbonhidratları birbirinden ayırmak önemlidir. Kötü karbonhidratlar, beyaz ekmek, beyaz pirinç, beyaz şeker, tatlılar ve diğer işlenmiş gıdalarda bulunur. Bu gıdaların besin değerleri düşüktür, az lif içerirler ve kan şekerinde dalgalanmalara sebep olurlar. Ambalajlı Gıdalar ve Eklenmiş Şekerler Ambalajlı gıda ürünleri satın alırken, içerisine eklenmiş şeker bulunup bulunmadığını ambalaj üzerindeki içerik kısmını okuyarak öğrenebilirsiniz. Etikette mısır tatlandırıcı, mısır şurubu, fruktoz, glikoz, laktoz, maltoz, sakaroz, şeker, invert şeker, malt şurubu gibi ibarelerin bulunup bulunmadığını kontrol edin. Eğer bu gıda katkı maddelerinden biri varsa, bu ürün kötü karbonhidrat kaynağı olarak nitelendirilebilir. Sağlıklı Karbonhidrat Tüketimi Sağlıklı bir beslenme için hangi kaynaklardan ne derecede karbonhidrat tüketmek gerektiği önemlidir. Eğer özel bir sağlık koşulunuz yoksa, günlük olarak alınan kalorilerin %40-%60'ının karbonhidratlardan, tercihen kompleks karbonhidratlardan gelmesi tavsiye edilmektedir. Bu oranı sağlamak için taze sebze ve meyve, tam tahıllı ekmek, esmer pirinç, fasulye, mercimek, bezelye gibi besinler tüketebilirsiniz. Karbonhidrat İçeren Besinler
Karbonhidrat ve Kilo Alımı Fazla karbonhidrat tüketimi, fazla protein ya da yüksek yağ tüketimi gibi yan etkilere neden olabilir. Gereğinden fazla karbonhidrat alırsanız, tükettiğiniz kalori de doğru orantıda artar ve kilo alabilirsiniz. Eğer gereğinden az karbonhidrat alırsanız, bu durum kalori eksikliğine (beslenme yetersizliği) sebep olabilir. Ancak dengeli bir beslenme programı yapıyorsanız, her iki durum için de endişe etmenize gerek yoktur. |